📌 معرفی سرویس استعلام معافیت تحصیلی

معافیت تحصیلی یکی از مهم‌ترین موضوعات برای دانشجویان و دانش‌آموزان مشمول خدمت سربازی در ایران است. این معافیت به افرادی که در مقاطع تحصیلی مختلف مشغول به تحصیل هستند اعطا می‌شود تا بتوانند تا زمان پایان تحصیلات خود از انجام خدمت نظام وظیفه معاف باشند. همانند استعلام وضعیت نظام وظیفه و کارت پایان خدمت، پیشخوانک با ارائه سرویس استعلام آنلاین معافیت تحصیلی امکان دسترسی سریع، آسان و مطمئن به وضعیت معافیت تحصیلی را برای تمامی مشمولان فراهم کرده است.

این سرویس به دانشجویان و دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+10 یا سایر مراکز، وضعیت معافیت تحصیلی خود را به صورت آنلاین و از طریق سامانه رسمی سخا استعلام بگیرند. با استفاده از کد ملی و کد سخا می‌توانید در کمتر از 5 دقیقه از تاریخ دقیق پایان معافیت، نوع معافیت و سایر اطلاعات مربوط به وضعیت نظام وظیفه خود مطلع شوید. همچنین برای سایر نیازهای اداری خود می‌توانید از خدمات استعلام گذرنامه و استعلام ممنوع‌الخروجی نیز استفاده کنید.

چرا استعلام معافیت تحصیلی اهمیت دارد؟

عدم اطلاع از تاریخ پایان معافیت تحصیلی می‌تواند منجر به غیبت از خدمت سربازی و مشکلات قانونی جدی شود. با استعلام منظم وضعیت خود، از تاریخ دقیق پایان معافیت مطلع شده و می‌توانید برای تمدید معافیت تحصیلی یا انجام اقدامات لازم برنامه‌ریزی کنید.

معافیت تحصیلی شامل چند نوع مختلف است: معافیت تحصیلی دانش‌آموزی برای دانش‌آموزان دبیرستان، معافیت تحصیلی دانشجویی برای دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، و همچنین معافیت موقت تحصیلی که به صورت ترم به ترم یا سال به سال تمدید می‌شود. هر یک از این انواع دارای شرایط، مدارک و فرآیندهای خاص خود هستند که در ادامه به تفصیل توضیح داده خواهند شد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سایر خدمات نظام وظیفه، می‌توانید به صفحات وضعیت گواهینامه، نمره منفی گواهینامه و استعلام خلافی خودرو مراجعه کنید.

چه کسانی نیاز به معافیت تحصیلی دارند؟

دانش‌آموزان دبیرستان: پسران بالای 18 سال که در حال تحصیل در دبیرستان هستند و هنوز فارغ‌التحصیل نشده‌اند، نیاز به دریافت معافیت تحصیلی دانش‌آموزی دارند تا بتوانند تا پایان دوره متوسطه از خدمت سربازی معاف باشند. پس از فارغ‌التحصیلی، برای اقدامات اداری می‌توانند از خدمات تاریخچه پلاک خودرو یا استعلام خلافی موتورسیکلت نیز استفاده کنند.
دانشجویان کارشناسی: دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته یا ناپیوسته که در دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور یا غیرانتفاعی مشغول به تحصیل هستند. معافیت تحصیلی دانشجویی به آنها این امکان را می‌دهد تا تحصیلات خود را بدون دغدغه خدمت سربازی ادامه دهند. برای امور مالی خود می‌توانند از خدمات شماره شبا، شبا به حساب، اعتبارسنجی شبا و استعلام چک استفاده کنند.
دانشجویان تحصیلات تکمیلی: دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری که پس از اتمام دوره کارشناسی بلافاصله وارد مقطع بالاتر شده‌اند، می‌توانند با استفاده از یکسال مهلت معرفی، برای مقطع جدید درخواست معافیت تحصیلی نمایند. در این مدت برای امور مالی خود می‌توانند از استعلام تضمین وام و بیمه شخص ثالث استفاده کنند.
دانشجویان خارج از کشور: دانشجویانی که در دانشگاه‌های خارج از ایران مشغول به تحصیل هستند، باید سالانه برای تمدید معافیت خود اقدام کنند. این دسته از دانشجویان می‌توانند از طریق وزارت امور خارجه و کنسولگری‌ها برای دریافت گواهی معافیت اقدام نمایند. پیش از بازگشت به کشور، حتماً از وضعیت گذرنامه و ممنوع‌الخروجی خود اطمینان حاصل کنید.

مزایای استفاده از سرویس استعلام آنلاین پیشخوانک

1

سرعت و راحتی

دسترسی 24 ساعته به سامانه و دریافت نتیجه در کمتر از 5 دقیقه بدون نیاز به مراجعه حضوری

2

امنیت اطلاعات

اتصال مستقیم به سامانه رسمی سخا (epolice.ir) و تضمین صحت و امنیت اطلاعات

3

صرفه‌جویی هزینه

با هزینه‌ای بسیار ناچیز (10,000 تومان) از هزینه‌های رفت و آمد و هدر رفتن وقت جلوگیری کنید

4

پشتیبانی کامل

تیم پشتیبانی پیشخوانک آماده پاسخگویی به سوالات و راهنمایی شما در تمام مراحل است

برای پیگیری معافیت تحصیلی خود، می‌توانید از سه روش استفاده کنید: 1) استعلام آنلاین از طریق وب‌سایت پیشخوانک که به سامانه سخا متصل است، 2) ارسال پیامک با فرمت خاص به شماره 110206010، و 3) مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+10. روش اول (آنلاین) سریع‌ترین، راحت‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه است که در هر زمان و مکانی قابل استفاده می‌باشد. همچنین برای سایر استعلامات خود می‌توانید از خدمات جریمه رانندگی، خلافی موتورسیکلت و نمرات گواهینامه استفاده کنید.

نکته مهم درباره زمان‌بندی

بهترین زمان برای استعلام و دریافت معافیت تحصیلی، ابتدای هر نیمسال یا ترم تحصیلی است. همچنین توصیه می‌شود حداقل هر 6 ماه یکبار وضعیت معافیت خود را بررسی کنید تا از تاریخ انقضای آن مطلع باشید و در صورت نیاز برای تمدید اقدام نمایید.

📖 راهنمای کامل دریافت و استعلام معافیت تحصیلی

دریافت معافیت تحصیلی فرآیندی ساده اما دارای مراحل مشخص است که در این بخش به طور کامل توضیح داده می‌شود. برای معافیت تحصیلی سربازی ابتدا باید شرایط لازم را داشته باشید و سپس با مراجعه به سامانه سخا یا از طریق سرویس پیشخوانک، درخواست خود را ثبت نمایید.

مراحل دریافت معافیت تحصیلی گام به گام

1

ثبت‌نام در سامانه سخا

ابتدا به آدرس sakha.epolice.ir مراجعه کنید. در صورتی که قبلاً در این سامانه ثبت‌نام نکرده‌اید، روی گزینه "ثبت‌نام کاربر جدید" کلیک کرده و اطلاعات خواسته شده شامل کد ملی، شماره موبایل، و ایمیل را وارد نمایید. پس از تایید شماره موبایل از طریق کد تایید ارسالی، نام کاربری و رمز عبور برای شما ایجاد می‌شود.

2

ورود به سیستم و انتخاب نوع درخواست

پس از ورود به سامانه با کد ملی و رمز عبور، از منوی سمت راست صفحه گزینه "وظیفه عمومی" و سپس "ثبت درخواست" را انتخاب کنید. در قسمت نوع درخواست، بر اساس وضعیت خود یکی از گزینه‌های "معافیت تحصیلی دانشجویان داخلی" یا "معافیت تحصیلی دانشجویان خارج از کشور" را انتخاب نمایید.

3

تکمیل فرم و بارگذاری مدارک

در این مرحله فرم درخواست معافیت تحصیلی نمایش داده می‌شود. تمام فیلدهای خواسته شده از جمله اطلاعات شخصی، اطلاعات تحصیلی، نام دانشگاه، رشته تحصیلی، مقطع، ترم/سال تحصیلی و غیره را با دقت تکمیل کنید. سپس تصاویر مدارک مورد نیاز (که در بخش مدارک توضیح داده شده) را در فرمت مشخص شده بارگذاری نمایید.

4

تایید دانشگاه یا آموزش و پرورش

پس از ثبت درخواست در سامانه، اطلاعات شما به دانشگاه یا اداره آموزش و پرورش مربوطه ارسال می‌شود. مسئولان امور دانشجویی یا آموزشی موظفند اطلاعات تحصیلی شما را بررسی و در صورت صحت، تایید نمایند. این مرحله معمولاً بین 3 تا 7 روز کاری طول می‌کشد. می‌توانید از طریق همین سامانه وضعیت بررسی را پیگیری کنید.

5

بررسی و تایید نهایی توسط سازمان وظیفه عمومی

پس از تایید دانشگاه، مدارک و اطلاعات شما به سازمان وظیفه عمومی ناجا ارسال می‌شود. کارشناسان این سازمان اطلاعات را با بانک اطلاعاتی خود مطابقت داده و در صورت احراز شرایط، معافیت تحصیلی شما را ثبت و فعال می‌کنند. زمان این مرحله معمولاً 5 تا 10 روز کاری است.

6

دریافت برگه معافیت تحصیلی

پس از تایید نهایی، یک پیامک اطلاع‌رسانی به شماره موبایل ثبت شده ارسال می‌شود. شما می‌توانید با مراجعه مجدد به سامانه سخا، برگه معافیت تحصیلی خود را به صورت PDF دانلود و پرینت بگیرید. این برگه شامل اطلاعات کامل شما، تاریخ شروع و پایان معافیت، و شماره پیگیری است که باید آن را نزد خود نگه دارید.

نکات مهم برای موفقیت در دریافت معافیت

حتماً از صحت اطلاعات وارد شده (به خصوص کد ملی، شماره دانشجویی، و نام دانشگاه) اطمینان حاصل کنید
کیفیت تصاویر بارگذاری شده باید بالا و خوانا باشد (حداقل 300 dpi و حجم کمتر از 2 مگابایت)
درخواست خود را حداقل یک ماه قبل از شروع ترم تحصیلی ثبت کنید تا زمان کافی برای بررسی وجود داشته باشد
شماره پیگیری درخواست را یادداشت کرده و برای استعلام‌های بعدی نگه دارید
در صورت عدم تایید یا رد درخواست، حتماً با واحد امور دانشجویی دانشگاه خود تماس بگیرید

روش‌های مختلف استعلام وضعیت معافیت تحصیلی

برای استعلام معافیت تحصیلی با کد ملی، سه روش رسمی و معتبر وجود دارد که هر کدام مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند:

🌐

استعلام آنلاین

سریع‌ترین و راحت‌ترین روش از طریق وب‌سایت پیشخوانک یا مستقیماً از سامانه سخا

✅ دسترسی 24/7
✅ نتیجه فوری (کمتر از 5 دقیقه)
✅ امکان ذخیره و پرینت نتایج

📱

استعلام پیامکی

ارسال پیامک به شماره 110206010 با فرمت: عدد 1 + کد سخا + کد ملی

✅ بدون نیاز به اینترنت
✅ دریافت سریع پاسخ (حداکثر 2 دقیقه)
✅ هزینه پیامک عادی

🏢

مراجعه حضوری

مراجعه به دفاتر پلیس+10 با ارائه کارت ملی و شناسنامه

✅ مشاوره حضوری
✅ دریافت پرینت رسمی
✅ رفع ابهامات احتمالی

شرایط و ضوابط معافیت تحصیلی

برای دریافت و حفظ معافیت تحصیلی، رعایت شرایط و ضوابط خاصی الزامی است. عدم رعایت این موارد می‌تواند منجر به لغو معافیت و مشمول شدن فرد به خدمت سربازی شود:

1

وضعیت تحصیلی فعال

دانشجو یا دانش‌آموز باید به صورت تمام وقت (روزانه) در حال تحصیل باشد. دانشجویان شبانه، نیمه‌وقت، یا مهمان از معافیت تحصیلی برخوردار نیستند.

2

پذیرش از طریق سازمان سنجش

ورود به دانشگاه باید از طریق کنکور سراسری، کنکور کارشناسی ارشد، یا آزمون دکتری سازمان سنجش باشد. پذیرش‌های بدون آزمون (به جز موارد قانونی مانند ورزشکاران و ایثارگران) مشمول معافیت نیستند.

3

رعایت سنوات مجاز تحصیل

هر مقطع تحصیلی دارای سنوات (مدت زمان) مجاز مشخصی است. برای مثال کارشناسی 4 سال، کارشناسی ارشد 2 سال و دکتری تخصصی 4 سال. در صورت عدم فارغ‌التحصیلی در این مدت، باید از سنوات ارفاقی استفاده کنید.

4

عدم انصراف یا اخراج از تحصیل

در صورت انصراف از تحصیل، اخراج به دلیل مسائل انضباطی، یا قطع تحصیل، معافیت تحصیلی لغو شده و فرد بلافاصله مشمول خدمت سربازی می‌شود.

5

تمدید سالانه برای دانشجویان خارج از کشور

دانشجویانی که در دانشگاه‌های خارج از ایران تحصیل می‌کنند، باید هر سال یکبار معافیت خود را از طریق وزارت امور خارجه و کنسولگری‌ها تمدید نمایند.

6

استفاده از مهلت معرفی برای مقاطع بالاتر

پس از فارغ‌التحصیلی، دانشجویان یک سال مهلت معرفی دارند که در صورت پذیرش در مقطع بالاتر می‌توانند مجدداً از معافیت تحصیلی بهره‌مند شوند. این مهلت قابل تمدید نیست.

📄 مدارک مورد نیاز برای دریافت معافیت تحصیلی

برای ثبت درخواست معافیت تحصیلی و تایید آن توسط دانشگاه و سازمان وظیفه عمومی، ارائه مدارک کامل و صحیح الزامی است. در ادامه لیست کامل مدارک مورد نیاز برای انواع مختلف معافیت تحصیلی آورده شده است:

مدارک عمومی (برای همه متقاضیان)

1

تصویر کارت ملی (پشت و رو)

اسکن یا عکس واضح و خوانا از هر دو روی کارت ملی هوشمند. تصویر باید تمام اطلاعات شامل کد ملی، نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد و محل تولد را نشان دهد. فرمت: JPG یا PNG، حجم حداکثر 2 مگابایت، کیفیت حداقل 300 dpi

2

تصویر شناسنامه (صفحات اول، دوم و سوم)

عکس یا اسکن صفحه اول شناسنامه (شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد، شماره شناسنامه)، صفحه توضیحات (شامل محل تولد، محل صدور، تاریخ صدور)، و صفحه ازدواج و فرزندان. برای افراد مجرد صفحه سوم خالی خواهد بود.

3

عکس پرسنلی (4×3)

یک قطعه عکس پرسنلی رنگی با زمینه سفید، بدون عینک آفتابی، با لباس رسمی. پشت عکس باید نام و نام خانوادگی و کد ملی نوشته شود. در صورت بارگذاری آنلاین، فایل دیجیتال با کیفیت بالا (300 dpi) مورد نیاز است.

4

فرم درخواست معافیت تحصیلی

فرم استاندارد که از سامانه سخا یا واحد امور دانشجویی دانشگاه دریافت می‌شود. این فرم باید با خودکار مشکی تکمیل شده و توسط متقاضی امضا شود. در روش آنلاین، فرم به صورت الکترونیکی در سامانه تکمیل می‌شود.

مدارک اختصاصی دانشجویان

1

کارت دانشجویی معتبر

تصویر کارت دانشجویی فعال و معتبر که نام دانشگاه، نام و نام خانوادگی، شماره دانشجویی، رشته تحصیلی، مقطع و تاریخ اعتبار را نشان دهد. کارت باید برای ترم یا سال تحصیلی جاری معتبر باشد.

2

گواهی اشتغال به تحصیل

گواهی رسمی از واحد امور دانشجویی دانشگاه با مُهر و امضای مسئول، که تأیید می‌کند دانشجو در ترم/سال تحصیلی جاری مشغول به تحصیل است. این گواهی باید شامل نام دانشگاه، رشته، مقطع، ترم/سال، شماره دانشجویی و تعداد واحدهای ثبت‌نام شده باشد.

3

ریز نمرات (کارنامه تحصیلی)

ریز نمرات تمام ترم‌های گذرانده شده با مُهر و امضای واحد آموزش دانشگاه. این مدرک برای بررسی تعداد واحدهای گذرانده شده و معدل کل (برای بررسی شرایط سنوات ارفاقی) مورد نیاز است.

4

کارت ورود به جلسه کنکور یا پذیرش

تصویر کارت ورود به جلسه کنکور سراسری، آزمون کارشناسی ارشد یا دکتری سازمان سنجش. همچنین می‌توانید پرینت صفحه نتایج و رتبه از سایت سازمان سنجش (sanjesh.org) را ارائه دهید.

5

مدرک تحصیلی آخرین مقطع قبلی

برای دانشجویان کارشناسی: دیپلم یا پیش‌دانشگاهی، برای دانشجویان کارشناسی ارشد: مدرک کارشناسی، برای دانشجویان دکتری: مدرک کارشناسی ارشد. مدرک باید رسمی و دارای مُهر و امضا باشد.

مدارک اختصاصی دانش‌آموزان

1

گواهی اشتغال به تحصیل از مدرسه

گواهی رسمی از مدرسه با مُهر و امضای مدیر مدرسه که تأیید می‌کند دانش‌آموز در سال تحصیلی جاری مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه (اول یا دوم) است.

2

کارنامه تحصیلی سال جاری

کارنامه نمرات ترم‌های گذشته با مُهر مدرسه برای اثبات وضعیت تحصیلی فعال.

3

مدرک تحصیلی دوره قبل

برای دانش‌آموزان متوسطه اول: گواهی پایان دوره ابتدایی، برای دانش‌آموزان متوسطه دوم: مدرک پایان دوره اول متوسطه.

مدارک اضافی برای موارد خاص

1

دانشجویان خارج از کشور

گواهی پذیرش از دانشگاه خارجی، گواهی تأیید صحت مدرک از وزارت علوم یا وزارت امور خارجه، تصویر ویزای تحصیلی، و گواهی اشتغال به تحصیل از دانشگاه خارجی (ترجمه شده به فارسی و تأیید شده توسط وزارت امور خارجه).

2

درخواست سنوات ارفاقی

مصوبه کمیسیون موارد خاص دانشگاه مبنی بر تأیید ادامه تحصیل در سنوات ارفاقی، ریز نمرات نشان‌دهنده حداقل 100 واحد گذرانده شده با معدل حداقل 12، و فرم درخواست سنوات ارفاقی تکمیل شده.

3

تمدید معافیت تحصیلی

برگه معافیت تحصیلی قبلی، گواهی اشتغال به تحصیل ترم/سال جدید، و در صورت تغییر دانشگاه یا رشته: گواهی انتقال یا تغییر رشته از دانشگاه.

نکات مهم درباره مدارک

تمام مدارک باید اصل یا کپی برابر اصل (تأیید شده با مُهر و امضا) باشند
تصاویر مدارک برای بارگذاری آنلاین باید واضح، خوانا و بدون سایه باشند
مدارکی که به زبان غیر از فارسی هستند باید ترجمه رسمی شده باشند
مهر و امضای مسئولان دانشگاه یا مدرسه روی گواهی‌ها الزامی است
تاریخ صدور گواهی‌ها نباید بیش از 3 ماه قبل از زمان درخواست باشد

برای سایر نیازهای اداری خود می‌توانید از خدمات شماره شبا، اعتبارسنجی شبا، استعلام چک، تضمین وام و شبا به حساب نیز استفاده کنید.

🎓 معافیت تحصیلی: راهنمای جامع

معافیت تحصیلی نوعی معافیت موقت از خدمت سربازی است که به دانشجویان و دانش‌آموزان مشمول سربازی اعطا می‌شود تا بتوانند تحصیلات خود را بدون نگرانی از احضاریه سربازی ادامه دهند. این معافیت بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی و آیین‌نامه‌های مربوطه به افرادی تعلق می‌گیرد که به صورت رسمی و تمام‌وقت در مقاطع تحصیلی مختلف مشغول به تحصیل هستند. دریافت معافیت تحصیلی از طریق سامانه الکترونیکی سخا یا مراجعه به دفاتر پلیس+10 امکان‌پذیر است و دارای شرایط و ضوابط خاصی می‌باشد.

بر اساس قوانین نظام وظیفه، پسران بالای 18 سال که در حال تحصیل هستند می‌توانند برای دریافت معافیت تحصیلی اقدام کنند. این معافیت شامل تمام مقاطع تحصیلی از دبیرستان تا دکتری می‌شود، البته با توجه به سنوات مجاز هر مقطع. مدت زمان معافیت برای دانش‌آموزان تا پایان دوره متوسطه، برای دانشجویان کارشناسی تا 4 سال، کارشناسی ارشد تا 2 سال، و دکتری تا 4 سال است. در صورتی که دانشجو نتواند در این مدت فارغ‌التحصیل شود، می‌تواند از سنوات ارفاقی یک‌ساله استفاده کند.

انواع مختلفی از معافیت تحصیلی وجود دارد: معافیت تحصیلی دانش‌آموزی برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول و دوم، معافیت تحصیلی دانشجویی داخل کشور برای دانشجویان دانشگاه‌های ایران، و معافیت تحصیلی دانشجویان خارج از کشور برای کسانی که در دانشگاه‌های خارجی تحصیل می‌کنند. هر کدام از این انواع دارای مدارک، شرایط و فرآیند مخصوص به خود هستند. برای استعلام معافیت تحصیلی و اطلاع از وضعیت معافیت خود می‌توانید از خدمات آنلاین پیشخوانک استفاده کنید.

🔍 استعلام معافیت تحصیلی: راهنمای سریع

استعلام معافیت تحصیلی فرآیندی است که به وسیله آن مشمولان سربازی می‌توانند از وضعیت، تاریخ شروع، تاریخ پایان و جزئیات دیگر معافیت تحصیلی خود مطلع شوند. این استعلام برای جلوگیری از غیبت غیرعمدی و مشکلات قانونی ناشی از عدم اطلاع از پایان معافیت بسیار حائز اهمیت است. با استفاده از سرویس استعلام آنلاین پیشخوانک، می‌توانید در کمتر از 5 دقیقه و بدون نیاز به مراجعه حضوری، از وضعیت دقیق معافیت خود آگاه شوید.

برای استعلام معافیت تحصیلی سه روش اصلی وجود دارد: 1) استعلام آنلاین از طریق سامانه سخا (sakha.epolice.ir) یا وب‌سایت پیشخوانک با استفاده از کد ملی و کد سخا، 2) ارسال پیامک به شماره 110206010 با فرمت: عدد 1، کد سخا، و کد ملی (با فاصله بین آنها)، و 3) مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+10 با ارائه کارت ملی. روش اول سریع‌ترین و راحت‌ترین گزینه است که امکان دریافت اطلاعات جامع و ذخیره نتایج را فراهم می‌کند. توصیه می‌شود حداقل هر 6 ماه یکبار برای پیگیری معافیت تحصیلی خود استعلام بگیرید.

در نتیجه استعلام، اطلاعاتی شامل وضعیت فعلی (معاف تحصیلی، پایان معافیت، مشمول فعلی)، تاریخ دقیق شروع معافیت، تاریخ پایان معافیت، نوع معافیت (دانش‌آموزی یا دانشجویی)، نام دانشگاه یا مدرسه، مقطع و رشته تحصیلی، و در صورت استفاده از سنوات ارفاقی، اطلاعات مربوطه نمایش داده می‌شود. در صورتی که معافیت شما به پایان رسیده یا نزدیک به پایان است، می‌توانید برای تمدید معافیت تحصیلی اقدام کنید یا در صورت واجد شرایط، برای درخواست معافیت تحصیلی جدید در مقطع بالاتر اقدام نمایید.

👨‍🎓 معافیت تحصیلی دانشجویی

معافیت تحصیلی دانشجویی به دانشجویان مشمول سربازی که در دانشگاه‌های رسمی کشور به صورت تمام‌وقت مشغول به تحصیل هستند، اعطا می‌شود. این معافیت شامل دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه‌های دولتی، آزاد اسلامی، پیام نور، و غیرانتفاعی می‌باشد. برای دریافت این معافیت، دانشجو باید از طریق آزمون سراسری سازمان سنجش پذیرفته شده باشد و وضعیت تحصیلی فعال داشته باشد.

مدت زمان معافیت تحصیلی دانشجویی برای کارشناسی 4 سال، کارشناسی ارشد 2 سال، و دکتری تخصصی 4 سال است. دانشجویانی که نتوانند در این مدت فارغ‌التحصیل شوند، می‌توانند با رعایت شرایط خاص (حداقل 100 واحد گذرانده شده و معدل 12) از سنوات ارفاقی یک‌ساله استفاده کنند. برای دریافت معافیت دانشجویی باید از طریق سامانه epolice.ir درخواست ثبت شود و پس از تایید دانشگاه و سازمان وظیفه عمومی، برگه معافیت صادر می‌گردد.

دانشجویانی که پس از فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی، در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری پذیرفته می‌شوند، یک سال مهلت معرفی دارند که می‌توانند در این مدت برای معافیت تحصیلی مقطع جدید اقدام کنند. لازم به ذکر است که معافیت تحصیلی سربازی صرفاً معافیت موقت بوده و پس از اتمام تحصیلات، فرد موظف به انجام خدمت سربازی است، مگر اینکه واجد شرایط معافیت‌های دائمی دیگر باشد.

👦 معافیت تحصیلی دانش آموزی

معافیت تحصیلی دانش‌آموزی برای پسران بالای 18 سال که در مقاطع متوسطه اول یا دوم (دبیرستان) مشغول به تحصیل هستند صادر می‌شود. این نوع معافیت به دانش‌آموزانی تعلق می‌گیرد که به صورت رسمی در مدارس دولتی، نمونه دولتی، شاهد، یا غیرانتفاعی در حال تحصیل هستند. برای دریافت این معافیت، دانش‌آموز باید از طریق واحد آموزش مدرسه و اداره آموزش و پرورش منطقه خود اقدام کند، همانطور که برای صدور گذرنامه نیز مدارک هویتی لازم است.

مدت زمان معافیت تحصیلی دانش‌آموزی تا پایان دوره متوسطه (دریافت دیپلم) ادامه دارد. پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، دانش‌آموزان یک سال مهلت معرفی دارند که در صورت قبولی در کنکور سراسری، می‌توانند برای معافیت تحصیلی دانشجویی اقدام کنند. مدارک مورد نیاز شامل کارت ملی، شناسنامه، عکس، گواهی اشتغال به تحصیل از مدرسه و کارنامه تحصیلی می‌باشد. همچنین برای سایر امور اداری می‌توانید از خدمات استعلام کد پستی و استعلام مشخصات خودرو استفاده کنید.

توجه داشته باشید که معافیت تحصیلی دانش‌آموزان فقط برای تحصیلات روزانه و حضوری اعطا می‌شود و دانش‌آموزان مراکز آموزش بزرگسالان، مدارس شبانه یا آموزش از راه دور مشمول این معافیت نمی‌شوند. برای استعلام معافیت تحصیلی دانش‌آموزی می‌توانید از سرویس آنلاین پیشخوانک استفاده کنید. همچنین اگر نیاز به تبدیل شبا به حساب یا استعلام وضعیت چک دارید، می‌توانید از خدمات بانکی ما بهره‌مند شوید.

🔄 تمدید معافیت تحصیلی

تمدید معافیت تحصیلی فرآیندی است که دانشجویان باید در هر ترم یا سال تحصیلی جدید انجام دهند تا وضعیت معافیت تحصیلی خود را فعال نگه دارند. این تمدید به خصوص برای دانشجویان خارج از کشور الزامی و سالانه است، اما دانشجویان داخل کشور نیز در برخی موارد نیاز به تمدید دارند. تمدید معافیت از طریق سامانه سخا (epolice.ir) یا مراجعه به دفاتر پلیس+10 انجام می‌شود. برای امور مالی خود نیز می‌توانید از استعلام تسهیلات بانکی یا نمره اعتباری استفاده کنید.

برای تمدید معافیت تحصیلی نیاز به ارائه مدارکی شامل برگه معافیت قبلی، گواهی اشتغال به تحصیل ترم/سال جدید، کارت دانشجویی معتبر، و ریز نمرات آخرین ترم است. دانشجویانی که در سنوات ارفاقی هستند باید علاوه بر این مدارک، مصوبه کمیسیون موارد خاص دانشگاه را نیز ارائه دهند. زمان تمدید معمولاً در ابتدای هر نیمسال تحصیلی (مهر و بهمن) می‌باشد. همچنین برای لیست پلاک‌های فعال و استعلام مالکیت خودرو نیز می‌توانید اقدام کنید.

عدم تمدید به موقع معافیت تحصیلی می‌تواند منجر به لغو معافیت و احضاریه سربازی شود. بنابراین توصیه می‌شود حداکثر تا یک ماه بعد از شروع هر ترم یا سال تحصیلی، برای تمدید اقدام کنید. دانشجویان خارج از کشور باید سالانه از طریق کنسولگری‌ها و وزارت امور خارجه برای تمدید معافیت خود اقدام نمایند. برای پیگیری معافیت تحصیلی پس از تمدید می‌توانید از سرویس استعلام آنلاین استفاده کنید، همچنین خدمات استعلام عوارض آزادراهی و عوارض ترافیکی در دسترس است.

📝 درخواست معافیت تحصیلی

درخواست معافیت تحصیلی اولین قدم برای دریافت معافیت موقت از خدمت سربازی برای دانشجویان و دانش‌آموزان است. این درخواست باید با ارائه مدارک کامل و رعایت شرایط قانونی از طریق سامانه الکترونیکی یا مراجعه حضوری ثبت شود. پس از ثبت درخواست، روند بررسی و تایید توسط دانشگاه/آموزش‌وپرورش و سپس سازمان وظیفه عمومی انجام می‌گیرد که معمولاً بین 10 تا 20 روز کاری طول می‌کشد. همانند استعلام قبوض و شارژ موبایل، این سرویس نیز به صورت آنلاین قابل دسترسی است.

برای درخواست معافیت تحصیلی ابتدا باید در سامانه سخا (sakha.epolice.ir) ثبت‌نام کرده و پروفایل کاربری ایجاد کنید. سپس از بخش "وظیفه عمومی" گزینه "ثبت درخواست" را انتخاب کنید و نوع درخواست (معافیت تحصیلی دانشجویی داخلی یا خارجی) را مشخص نمایید. فرم درخواست را با دقت تکمیل کرده و تصاویر مدارک مورد نیاز را بارگذاری کنید. پس از ثبت، کد پیگیری به شما داده می‌شود که با آن می‌توانید وضعیت درخواست را پیگیری کنید. برای امور بانکی خود نیز می‌توانید از استعلام شعب بانک و اطلاعات حساب سپرده استفاده کنید.

نکته مهم این است که درخواست معافیت تحصیلی باید قبل از شروع هر ترم یا سال تحصیلی ثبت شود. دانشجویان تازه‌وارد باید حداکثر تا یک ماه پس از شروع ترم اول، و دانشجویان قدیمی باید در ابتدای هر نیمسال برای تمدید معافیت خود اقدام کنند. در صورت رد درخواست، می‌توانید با رفع ایرادات و مشکلات، مجدداً درخواست ثبت نمایید. برای استعلام وضعیت درخواست از خدمات پیشخوانک استفاده کنید، همچنین خدمات احراز هویت شاهکار و استعلام فوت در دسترس است.

📍 پیگیری معافیت تحصیلی

پیگیری معافیت تحصیلی به دو صورت انجام می‌شود: پیگیری وضعیت درخواست ثبت شده و پیگیری وضعیت معافیت فعلی. برای پیگیری درخواست می‌توانید با استفاده از کد پیگیری دریافتی به سامانه سخا مراجعه کرده و مراحل بررسی (در حال بررسی توسط دانشگاه، در حال بررسی توسط سازمان وظیفه، تایید شده، رد شده) را مشاهده کنید. برای پیگیری وضعیت معافیت فعلی نیز می‌توانید از سرویس استعلام استفاده نمایید، همانند استعلام ریسک رانندگی و استعلام گواهینامه.

روش‌های پیگیری معافیت تحصیلی شامل: 1) ورود به سامانه سخا با کد ملی و رمز عبور و مشاهده وضعیت در پنل کاربری، 2) استفاده از سرویس آنلاین پیشخوانک که اطلاعات جامع‌تری ارائه می‌دهد، 3) ارسال پیامک به شماره 110206010 برای دریافت خلاصه وضعیت، و 4) تماس با مرکز پاسخگویی سازمان وظیفه عمومی یا مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+10. توصیه می‌شود هر 3 تا 6 ماه یکبار برای اطمینان از فعال بودن معافیت خود پیگیری کنید. همچنین می‌توانید از استعلام سیف بانکی و اطلاعات مشتری بانک استفاده کنید.

در صورتی که در پیگیری متوجه شدید معافیت شما به پایان رسیده یا نزدیک به پایان است، باید سریعاً برای تمدید معافیت تحصیلی اقدام کنید. اگر در مقطع بالاتری پذیرفته شده‌اید، می‌توانید برای درخواست معافیت جدید اقدام نمایید. همچنین در صورت مشاهده هرگونه اشتباه در اطلاعات (نام دانشگاه، رشته، تاریخ پایان)، حتماً با واحد امور دانشجویی دانشگاه خود تماس بگیرید تا اصلاحات لازم را انجام دهند. برای سایر خدمات می‌توانید از استعلام لیست سیاه و استعلام هویت اتباع استفاده کنید.

🆔 استعلام معافیت تحصیلی با کد ملی

استعلام معافیت تحصیلی با کد ملی ساده‌ترین و سریع‌ترین روش برای دریافت اطلاعات در مورد وضعیت معافیت تحصیلی است. برای این استعلام فقط به کد ملی و کد سخا (که به همراه برگه معافیت تحصیلی یا از طریق سامانه سخا قابل دریافت است) نیاز دارید. در صورتی که کد سخا خود را فراموش کرده‌اید، می‌توانید از طریق بخش "بازیابی کد سخا" در سامانه epolice.ir با وارد کردن کد ملی و شماره موبایل، آن را دریافت کنید. همچنین برای سایر استعلامات می‌توانید از استعلام نظام وظیفه استفاده کنید.

برای استعلام معافیت تحصیلی با کد ملی می‌توانید به سایت پیشخوانک مراجعه کرده، سرویس "استعلام معافیت تحصیلی" را انتخاب کنید، کد ملی و کد سخا خود را وارد نمایید، و در کمتر از 5 دقیقه نتیجه کامل را مشاهده کنید. اطلاعات نمایش داده شده شامل وضعیت فعلی معافیت (فعال، منقضی، در حال بررسی)، تاریخ شروع و پایان معافیت، نام دانشگاه یا مدرسه، مقطع و رشته تحصیلی، نوع معافیت (دانشجویی یا دانش‌آموزی)، و در صورت استفاده از سنوات ارفاقی، تعداد ترم‌های باقی‌مانده می‌باشد. همچنین خدمات اطلاعات کارت بانکی و احراز مالکیت حساب در دسترس است.

روش دیگر استعلام آنلاین این است که مستقیماً به سامانه sakha.epolice.ir مراجعه کنید، با کد ملی و رمز عبور وارد شوید، و از بخش "اطلاعات من" وضعیت معافیت خود را مشاهده کنید. همچنین می‌توانید برای استعلام سریع، پیامک با محتوای "1 کد_سخا کد_ملی" به شماره 110206010 ارسال کنید تا خلاصه‌ای از وضعیت معافیت برای شما پیامک شود. برای پیگیری دقیق‌تر، استفاده از روش آنلاین توصیه می‌شود، همانند خدمات احراز مالکیت شبا و احراز هویت کد ملی.

⚔️ معافیت تحصیلی سربازی

معافیت تحصیلی سربازی نوعی معافیت موقت است که به افراد مشمول خدمت سربازی که در حال تحصیل هستند اعطا می‌شود. این معافیت بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی ایران به تمام دانشجویان و دانش‌آموزان واجد شرایط داده می‌شود تا بتوانند بدون نگرانی از احضاریه سربازی، تحصیلات خود را ادامه دهند. مهم است بدانید که این معافیت "موقت" است و پس از فارغ‌التحصیلی، فرد باید برای انجام خدمت سربازی اعزام شود، مگر اینکه واجد شرایط معافیت‌های دائم دیگر (پزشکی، کفالت، تک‌پسری و غیره) باشد. همچنین می‌توانید از خدمات احراز هویت OCR استفاده کنید.

شرایط دریافت معافیت تحصیلی سربازی عبارتند از: 1) دارا بودن تابعیت ایران و سن بالای 18 سال، 2) اشتغال به تحصیل به صورت رسمی و تمام‌وقت در مدارس یا دانشگاه‌های معتبر، 3) پذیرش از طریق آزمون‌های رسمی (کنکور سراسری برای دانشجویان)، 4) عدم سابقه انصراف یا اخراج از تحصیل، و 5) رعایت سنوات مجاز تحصیل برای هر مقطع. برای درخواست معافیت باید از طریق سامانه سخا یا دفاتر پلیس+10 اقدام کنید. همچنین خدمات احراز امضا و تطبیق چهره در دسترس است.

یکی از مزایای معافیت تحصیلی این است که دانشجو می‌تواند در طول دوران تحصیل کاملاً به درس و پژوهش خود بپردازد و نگرانی از اخذ احضاریه را نداشته باشد. همچنین در صورت پذیرش در مقاطع بالاتر، می‌تواند از یک سال مهلت معرفی استفاده کرده و مجدداً معافیت تحصیلی دریافت کند. برای پیگیری وضعیت معافیت خود و اطمینان از فعال بودن آن، حتماً هر چند ماه یکبار استعلام بگیرید. سایر خدمات مانند استعلام سفته الکترونیک نیز قابل دسترسی است.

🌐 سامانه epolice.ir معافیت

سامانه epolice.ir (سامانه سخا) سامانه رسمی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برای ارائه خدمات الکترونیک مربوط به نظام وظیفه است. آدرس این سامانه sakha.epolice.ir می‌باشد و تمامی خدمات مرتبط با معافیت تحصیلی از جمله ثبت درخواست، استعلام وضعیت، تمدید معافیت، و دریافت برگه معافیت از طریق این سامانه قابل انجام است. این سامانه در سال 1398 راه‌اندازی شد و از سال 1400 تنها مرجع رسمی برای ثبت درخواست معافیت تحصیلی شناخته می‌شود. همچنین خدمات استعلام دسته چک در دسترس است.

برای استفاده از سامانه epolice.ir معافیت ابتدا باید در سامانه ثبت‌نام کرده و با کد ملی و رمز عبور اختصاصی وارد شوید. پس از ورود، از منوی سمت راست می‌توانید به بخش‌های مختلف از جمله "ثبت درخواست معافیت تحصیلی"، "پیگیری درخواست"، "دریافت برگه معافیت"، "اطلاعات من"، و "تغییر اطلاعات" دسترسی پیدا کنید. سامانه دارای رابط کاربری ساده و فارسی است و راهنمای استفاده نیز در صفحه اصلی موجود می‌باشد. برای استعلام با کد ملی نیز از همین سامانه استفاده می‌شود. همچنین خدمات استعلام معاملات ماکنا و گزارش اعتباری قابل دسترسی است.

امنیت اطلاعات در سامانه سخا بسیار بالا است و تمام اطلاعات شخصی و تحصیلی کاربران با استانداردهای امنیتی بین‌المللی محافظت می‌شوند. همچنین این سامانه با سامانه‌های دانشگاه‌ها، سازمان سنجش، و وزارت علوم مرتبط است و اطلاعات را به صورت خودکار با این منابع هماهنگ می‌کند. در صورت بروز مشکل در سامانه، می‌توانید با مرکز پاسخگویی به شماره 110 داخلی 5 تماس بگیرید. برای راحتی بیشتر می‌توانید از سرویس استعلام پیشخوانک که به این سامانه متصل است، استفاده کنید. همچنین استعلام بورس نیز در دسترس است.

⏰ سنوات ارفاقی

سنوات ارفاقی مدت زمان اضافی (یک سال یا دو ترم) است که به دانشجویانی که نتوانسته‌اند در سنوات مجاز (مدت زمان عادی مقطع تحصیلی) فارغ‌التحصیل شوند، برای ادامه تحصیل و حفظ معافیت تحصیلی اعطا می‌شود. این سنوات به دو صورت ترمی (نیمسال) داده می‌شود و برای دریافت هر ترم، دانشجو باید شرایط خاصی را داشته باشد. سنوات ارفاقی فقط یک بار قابل استفاده است و پس از پایان آن، دانشجو باید حتماً فارغ‌التحصیل شود یا معافیت تحصیلی او لغو خواهد شد. همچنین خدمات استعلام آدرس پستی در دسترس است.

شرایط دریافت سنوات ارفاقی برای دانشجویان کارشناسی عبارتند از: 1) گذراندن حداقل 100 واحد درسی از کل واحدهای مورد نیاز، 2) داشتن معدل کل حداقل 12، 3) تایید ادامه تحصیل توسط کمیسیون موارد خاص دانشگاه، و 4) عدم انصراف یا مشروطی مکرر. برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری نیز شرایط مشابهی با توجه به تعداد واحدهای هر مقطع تعریف شده است. برای درخواست سنوات ارفاقی باید فرم مخصوص را از واحد امور دانشجویی دانشگاه تکمیل کنید. همچنین استعلام کارت‌های بانکی و تبدیل حساب به شبا قابل دسترسی است.

نکته مهم این است که سنوات ارفاقی ابتدا یک ترم داده می‌شود و در صورتی که دانشجو باز هم نتواند فارغ‌التحصیل شود، ترم دوم نیز به او اعطا می‌گردد. پس از پایان سنوات ارفاقی، دیگر امکان تمدید وجود ندارد و دانشجو باید حتماً مدرک خود را دریافت کند. در غیر این صورت، معافیت تحصیلی لغو شده و فرد مشمول خدمت سربازی می‌شود. برای استعلام وضعیت سنوات ارفاقی خود می‌توانید از سرویس آنلاین پیشخوانک استفاده کنید که نشان می‌دهد چند ترم از سنوات ارفاقی شما باقی مانده است. همچنین استعلام گروهی شبا نیز در دسترس است.

⏳ معافیت موقت تحصیلی

معافیت موقت تحصیلی همان معافیت تحصیلی است که به صورت موقت (برای مدت زمان تحصیل) به دانشجویان و دانش‌آموزان اعطا می‌شود و پس از فارغ‌التحصیلی یا قطع تحصیل، به طور خودکار لغو می‌گردد. این عنوان برای تأکید بر ماهیت موقتی بودن معافیت تحصیلی استفاده می‌شود و در مقابل معافیت‌های دائم (مانند معافیت پزشکی یا کفالت) قرار می‌گیرد. معافیت موقت تحصیلی به این معناست که فرد فقط برای مدت زمانی که مشغول به تحصیل است از خدمت سربازی معاف بوده و پس از آن موظف به انجام خدمت می‌باشد. برای سایر خدمات از استعلام موجودی حساب استفاده کنید.

تفاوت اصلی معافیت تحصیلی با معافیت‌های دائم این است که معافیت تحصیلی شرطی و زمان‌دار است. یعنی تا زمانی که فرد شرایط معافیت (اشتغال به تحصیل، رعایت سنوات، معدل لازم) را دارد، معافیت او ادامه می‌یابد، اما با از دست دادن این شرایط (فارغ‌التحصیلی، انصراف، اخراج، اتمام سنوات)، معافیت نیز لغو می‌شود. بنابراین بسیار مهم است که دانشجویان و دانش‌آموزان از تاریخ پایان معافیت خود مطلع باشند و برای تمدید آن در موعد مقرر اقدام کنند. همچنین می‌توانید از تراکنش‌های بانکی و خدمات پیامکی استفاده کنید.

برای اطلاع از وضعیت دقیق معافیت موقت تحصیلی خود، می‌توانید از طریق سامانه سخا یا سرویس استعلام آنلاین پیشخوانک اقدام کنید. در نتیجه استعلام، تاریخ دقیق شروع و پایان معافیت، مقطع و رشته تحصیلی، و در صورت استفاده از سنوات ارفاقی، تعداد ترم‌های باقی‌مانده نمایش داده می‌شود. همچنین پس از فارغ‌التحصیلی، یک سال مهلت معرفی دارید که در صورت پذیرش در مقطع بالاتر، می‌توانید مجدداً برای درخواست معافیت تحصیلی جدید اقدام نمایید. برای اطلاعات بیشتر از خدمات امضای دیجیتال و احراز اسناد استفاده کنید.

❓ سوالات متداول درباره معافیت تحصیلی

برای مشاهده پاسخ سوالات متداول کامل و جامع (بیش از 50 سوال) با قابلیت جستجو و دسته‌بندی، به بخش سوالات متداول مراجعه کنید:

🔍 جستجو در سوالات

📂 دسته‌بندی

1 سوالات عمومی

پاسخ به سوالات پایه درباره معافیت تحصیلی و کاربرد آن

2 فرآیند و نحوه دریافت

مراحل ثبت درخواست و دریافت معافیت تحصیلی

50+ سوال و پاسخ کامل درباره معافیت تحصیلی در 6 دسته‌بندی

برای مشاهده کامل سوالات از جستجو و فیلتر دسته‌بندی استفاده کنید

🔗 خدمات مرتبط

🪖

معافیت تحصیلی

استعلام آنلاین معافیت تحصیلی