نمره منفی گواهینامه یک سیستم جریمه غیرنقدی است که در صورت ارتکاب تخلفات رانندگی، امتیاز منفی‌ای به گواهینامه راننده اضافه می‌شود. این امتیازات در سامانه ملی راهور ثبت شده و در صورت رسیدن به حدود مشخص (30، 25، یا 20 امتیاز) منجر به توقیف یا ابطال گواهینامه می‌شود. هدف این سیستم، تشویق رانندگان به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و کاهش تصادفات جاده‌ای است.

سیستم نمره منفی شامل سه مرحله است: مرحله اول با 30 امتیاز منفی که منجر به توقیف 3 ماهه و جریمه 60,000 تومان می‌شود، مرحله دوم با 25 امتیاز منفی که منجر به توقیف 6 ماهه و جریمه بالاتر می‌شود، و مرحله سوم با 20 امتیاز منفی که منجر به ابطال گواهینامه، توقیف 1 ساله، و نیاز به صدور مجدد با هزینه 1,500,000 تومان می‌شود.

جریمه نقدی یک مبلغ پولی است که با پرداخت آن، تخلف رفع می‌شود. اما نمره منفی یک امتیاز است که در سیستم ثبت شده و با پرداخت پول پاک نمی‌شود، بلکه تنها با گذشت زمان و عدم ارتکاب تخلف جدید (6 ماه برای مراحل اول و دوم، 1 سال برای مرحله سوم) به صورت خودکار حذف می‌شود. نمره منفی تأثیر بلندمدت‌تر و جدی‌تری نسبت به جریمه نقدی دارد.

نمرات منفی در سامانه ملی راهنمایی و رانندگی (پلیس راهور) به صورت الکترونیکی ثبت می‌شوند. این سامانه به صورت خودکار تخلفات را ثبت کرده و امتیاز منفی مربوطه را به گواهینامه راننده اضافه می‌کند. تمام اطلاعات در یک پایگاه داده متمرکز نگهداری می‌شود و از طریق خدمات استعلام آنلاین مانند پیشخوانک، پیامک 110120202، یا اپلیکیشن راهور 120 قابل دسترسی است.

بله، تمام انواع گواهینامه رانندگی شامل پایه یک (وسایل نقلیه سنگین)، پایه دو (خودروهای سواری)، و پایه سه (موتورسیکلت) مشمول سیستم نمره منفی هستند. مراحل توقیف و ابطال نیز برای همه پایه‌ها یکسان است. صرف‌نظر از نوع گواهینامه، همه رانندگان باید قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند و در صورت تخلف، نمره منفی دریافت خواهند کرد.

سیستم نمره منفی گواهینامه از سال 1389 در ایران به صورت رسمی آغاز به کار کرد. این سیستم با هدف کاهش تصادفات جاده‌ای، تشویق رانندگان به رعایت قوانین، و افزایش ایمنی جاده‌ای طراحی و اجرا شد. از آن زمان تا کنون، این سیستم به طور مستمر بهبود یافته و امکانات استعلام آنلاین نیز برای رانندگان فراهم شده است.

تعداد تخلفات به نوع تخلف بستگی دارد. هر تخلف دارای امتیاز منفی مشخصی است (2 تا 6 امتیاز). برای رسیدن به مرحله اول (30 امتیاز)، اگر همه تخلفات شما 6 امتیازی باشد (مثل عبور از چراغ قرمز)، با 5 تخلف به این مرحله می‌رسید. اما اگر تخلفات شما 2 امتیازی باشد (مثل نبستن کمربند)، نیاز به 15 تخلف دارید. معمولاً ترکیبی از تخلفات مختلف اتفاق می‌افتد.

اهداف اصلی سیستم نمره منفی عبارتند از: 1) کاهش تصادفات جاده‌ای و جلوگیری از تلفات جانی، 2) تشویق رانندگان به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، 3) ایجاد فرهنگ رانندگی ایمن در جامعه، 4) شناسایی و کنترل رانندگان متخلف مزمن، و 5) افزایش امنیت جاده‌ای برای همه شهروندان. این سیستم با ایجاد پیامدهای بلندمدت، تأثیر بیشتری نسبت به جریمه‌های نقدی دارد.

خیر، پرداخت جریمه نقدی تخلف، نمره منفی را پاک نمی‌کند. جریمه نقدی و نمره منفی دو مجازات مستقل هستند. پرداخت جریمه فقط بدهی مالی شما را تسویه می‌کند، اما نمره منفی در سیستم باقی می‌ماند و تنها با گذشت زمان و عدم ارتکاب تخلف جدید (6 ماه برای مراحل اول و دوم، 1 سال برای مرحله سوم) به صورت خودکار پاک می‌شود. برای رفع توقیف گواهینامه البته باید جریمه را پرداخت کنید.

نمرات منفی بر اساس جدول تخلفات رانندگی مصوب پلیس راهنمایی و رانندگی محاسبه می‌شوند. هر تخلف دارای امتیاز منفی مشخصی است که از 2 امتیاز (برای تخلفات سبک مثل عدم بستن کمربند) تا 6 امتیاز (برای تخلفات حادثه‌ساز مثل عبور از چراغ قرمز) متغیر است. نمرات منفی به صورت تجمعی جمع می‌شوند و هر مرحله توقیف دارای حد مشخصی است: 30 امتیاز برای مرحله اول، 25 امتیاز برای مرحله دوم، و 20 امتیاز برای مرحله سوم (ابطال).

چهار روش اصلی برای استعلام نمره منفی وجود دارد: 1) استعلام آنلاین از طریق سایت پیشخوانک (سریع‌ترین و کامل‌ترین روش)، 2) ارسال شماره گواهینامه 10 رقمی به پیامک 110120202 (رایگان و سریع)، 3) استفاده از اپلیکیشن راهور 120 (نیاز به ثبت‌نام)، و 4) مراجعه حضوری به واحدهای راهنمایی و رانندگی. روش پیشنهادی برای دریافت اطلاعات تفصیلی، استفاده از خدمات آنلاین پیشخوانک است.

بله، استعلام نمره منفی از طریق ارسال پیامک به شماره 110120202 کاملاً رایگان است. شما فقط باید شماره گواهینامه 10 رقمی خود را به این شماره ارسال کنید و در عرض چند ثانیه، اطلاعات نمره منفی شما به صورت پیامک برای شما ارسال می‌شود. این سرویس توسط پلیس راهنمایی و رانندگی ارائه شده و هیچ هزینه‌ای ندارد. البته برای دریافت اطلاعات تفصیلی‌تر، استفاده از پیشخوانک توصیه می‌شود.

شماره گواهینامه یک کد 10 رقمی است که در قسمت جلویی گواهینامه، معمولاً در بالا و کنار عکس شما درج شده است. در گواهینامه‌های جدید (کارت هوشمند)، این شماره در پشت کارت نیز موجود است. همچنین می‌توانید این شماره را در مدارک صدور گواهینامه (رسیدی که هنگام دریافت گواهینامه از راهنمایی و رانندگی دریافت کرده‌اید) پیدا کنید. این شماره برای تمام استعلامات مربوط به گواهینامه ضروری است.

اطلاعات نمره منفی در سامانه راهور به صورت لحظه‌ای به‌روز می‌شود. به محض ثبت یک تخلف توسط دوربین‌های راهور یا مأموران راهنمایی و رانندگی، امتیاز منفی مربوطه به سیستم اضافه می‌شود. البته گاهی اوقات ممکن است تا 24 ساعت طول بکشد تا تخلف جدید در سیستم استعلام نمایش داده شود. برای اطمینان از آخرین وضعیت، توصیه می‌شود هر چند روز یک بار از طریق پیشخوانک یا پیامک 110120202 استعلام بگیرید.

خیر، نصب اپلیکیشن راهور 120 اجباری نیست. شما می‌توانید از روش‌های دیگر مانند استعلام آنلاین از پیشخوانک یا ارسال پیامک به 110120202 استفاده کنید که سریع‌تر و راحت‌تر هستند. اپلیکیشن راهور 120 برای کسانی مفید است که می‌خواهند همه اطلاعات مربوط به خودرو و گواهینامه خود (نمره منفی، خلافی، وضعیت گواهینامه، و غیره) را در یک جا داشته باشند. برای استعلام ساده نمره منفی، استفاده از پیشخوانک بهترین گزینه است.

برای استعلام نمره منفی فقط به شماره گواهینامه نیاز است، بنابراین از نظر فنی می‌توانید با داشتن شماره گواهینامه شخص دیگر، نمره منفی او را استعلام کنید. اما این کار بدون اجازه صاحب گواهینامه از نظر اخلاقی و حریم خصوصی مناسب نیست. معمولاً افراد برای استخدام راننده، یا در مواقعی که می‌خواهند خودرو را به کسی اجاره دهند، با اطلاع و اجازه فرد، نمره منفی او را بررسی می‌کنند.

برای دریافت گزارش تفصیلی نمره منفی که شامل تاریخ هر تخلف، نوع تخلف، مکان وقوع، امتیاز منفی هر تخلف، و وضعیت کلی گواهینامه شما است، بهترین روش استفاده از خدمات آنلاین پیشخوانک است. پیشخوانک علاوه بر نمایش تعداد نمرات منفی، جزئیات کامل هر تخلف را نیز نشان می‌دهد و امکان ذخیره و چاپ گزارش را فراهم می‌کند. سایر روش‌ها مانند پیامک فقط اطلاعات خلاصه ارائه می‌دهند.

توصیه می‌شود حداقل ماهی یک بار نمره منفی خود را استعلام کنید تا از وضعیت گواهینامه خود مطلع باشید. اگر در مناطق شلوغ یا بزرگراه‌ها رانندگی می‌کنید، بهتر است هر 2 هفته یک بار بررسی کنید. همچنین اگر احساس می‌کنید ممکن است تخلفی ثبت شده باشد (مثلاً دوربین فلاش زده)، حتماً در همان هفته استعلام بگیرید. پیگیری مستمر به شما کمک می‌کند از رسیدن به مراحل توقیف جلوگیری کنید.

بله، از طریق سایت پیشخوانک می‌توانید از هر نقطه دنیا که به اینترنت دسترسی دارید، نمره منفی خود را استعلام کنید. سرویس‌های آنلاین محدودیت جغرافیایی ندارند. البته برای استفاده از پیامک 110120202 باید سیم‌کارت ایرانی داشته باشید که در حالت رومینگ فعال باشد. بهترین و راحت‌ترین روش برای استعلام از خارج کشور، استفاده از سایت پیشخوانک است که هیچ محدودیتی ندارد.

هزینه استعلام نمره منفی از طریق پیشخوانک بسیار ناچیز و مقرون به صرفه است. این هزینه شامل دسترسی به گزارش تفصیلی، امکان ذخیره و چاپ، پشتیبانی 24 ساعته، و سرعت بالای سرویس می‌شود. همچنین در صورت نیاز به استعلامات مکرر، پیشخوانک بسته‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهد. برای اطلاع از هزینه دقیق، می‌توانید به سایت پیشخوانک مراجعه کنید یا با پشتیبانی تماس بگیرید.

توقیف گواهینامه به معنای تعلیق موقت حق رانندگی است. در این حالت، گواهینامه شما اعتبار قانونی ندارد و نمی‌توانید با آن رانندگی کنید. توقیف در دو مرحله اول اتفاق می‌افتد: مرحله اول با 30 امتیاز منفی (3 ماه توقیف) و مرحله دوم با 25 امتیاز منفی (6 ماه توقیف). در طول مدت توقیف باید منتظر بمانید و نباید تخلف جدیدی مرتکب شوید. پس از پایان مدت توقیف و پرداخت جریمه، گواهینامه شما مجدداً فعال می‌شود.

رانندگی با گواهینامه توقیف شده یک تخلف بسیار جدی است و پیامدهای سنگینی دارد: 1) جریمه نقدی بسیار سنگین، 2) احتمال توقیف خودرو، 3) افزودن نمره منفی اضافی که می‌تواند شما را به مرحله بعدی برساند، 4) احتمال ارجاع پرونده به دادگاه، و 5) سختگیری در رفع توقیف گواهینامه. بنابراین به هیچ عنوان در طول مدت توقیف رانندگی نکنید و از حمل و نقل عمومی یا راننده دیگری استفاده کنید.

توقیف یک تعلیق موقت است که پس از گذشت مدت تعیین شده و پرداخت جریمه، خودکار برطرف می‌شود و گواهینامه شما فعال می‌ماند. اما ابطال به معنای لغو کامل گواهینامه است. در صورت ابطال، گواهینامه شما باطل می‌شود و برای بازگشت به رانندگی باید 1 سال صبر کنید، در کلاس‌های آموزشی شرکت کنید، آزمون‌های تئوری و عملی را مجدداً بگذرانید، و گواهینامه جدید با پرداخت 1,500,000 تومان دریافت کنید.

در مرحله اول (30 امتیاز منفی)، علاوه بر توقیف 3 ماهه گواهینامه، باید جریمه‌ای معادل 60,000 تومان پرداخت کنید. این مبلغ ممکن است براساس سال و تصمیمات جدید پلیس راهور تغییر کند. برای رفع توقیف باید هم 3 ماه کامل بگذرد و هم این جریمه را پرداخت کنید. توجه داشته باشید که پرداخت جریمه، نمره منفی را پاک نمی‌کند و فقط برای رفع توقیف ضروری است. برای پاک شدن نمرات منفی باید 6 ماه بدون تخلف باشید.

مرحله دوم زمانی اتفاق می‌افتد که پس از رفع توقیف مرحله اول، مجدداً نمرات منفی شما به 25 امتیاز برسد. در این مرحله: 1) گواهینامه برای 6 ماه توقیف می‌شود، 2) جریمه مالی بالاتر از مرحله اول است، 3) ممکن است الزام به شرکت در کلاس‌های آموزشی باشد، و 4) برای پاک شدن نمرات منفی باید 6 ماه بدون تخلف باشید. این مرحله هشدار جدی است که با ادامه تخلفات، به ابطال گواهینامه نزدیک می‌شوید.

برای دریافت مجدد گواهینامه پس از ابطال، باید این مراحل را طی کنید: 1) گذراندن 1 سال کامل بدون هیچ تخلف رانندگی، 2) ثبت‌نام در آموزشگاه‌های رانندگی معتبر و شرکت در کلاس‌های آموزشی، 3) قبولی در آزمون تئوری با حداقل نمره 70، 4) قبولی در آزمون عملی با حداقل نمره 70، 5) پرداخت هزینه صدور گواهینامه جدید (حدود 1,500,000 تومان)، و 6) مراجعه به راهنمایی و رانندگی برای دریافت گواهینامه جدید.

در مرحله اول معمولاً الزام به شرکت در کلاس‌های آموزشی وجود ندارد، اما ممکن است به صورت اختیاری پیشنهاد شود. در مرحله دوم بسته به تصمیم مقامات راهنمایی و رانندگی، ممکن است الزام به شرکت در کلاس‌های آموزشی کوتاه مدت (معمولاً 2-4 ساعت) باشد. اما در مرحله سوم (ابطال)، شرکت در کلاس‌های آموزشی کامل و قبولی در آزمون‌های تئوری و عملی اجباری است. این کلاس‌ها هدفشان بازآموزی قوانین رانندگی و ایمنی جاده‌ای است.

خیر، توقیف گواهینامه به معنای توقیف خودرو نیست. خودرو شما توقیف نمی‌شود و می‌توانید آن را نگهداری کنید، اما نمی‌توانید خودتان با آن رانندگی کنید. البته اگر فرد دیگری دارای گواهینامه معتبر باشد، می‌تواند با اجازه شما از خودرو استفاده کند. تنها در صورتی که در طول مدت توقیف با گواهینامه توقیف شده رانندگی کنید و گرفتار شوید، امکان توقیف خودرو نیز وجود دارد. پس بهتر است از رانندگی در دوران توقیف خودداری کنید.

اگر پس از دریافت گواهینامه جدید (پس از ابطال)، مجدداً مرتکب تخلفات شوید و نمره منفی بگیرید، دوباره از مرحله اول شروع می‌شود. یعنی با رسیدن به 30 امتیاز، وارد مرحله اول (توقیف 3 ماهه)، با 25 امتیاز وارد مرحله دوم (توقیف 6 ماهه)، و با 20 امتیاز مجدداً وارد مرحله سوم (ابطال) می‌شوید. هر بار ابطال، باید همان فرآیند پیچیده صدور مجدد را طی کنید. بنابراین پس از دریافت گواهینامه جدید، حتماً به قوانین پایبند باشید.

معمولاً پلیس راهور پیامک یا نامه‌ای برای اطلاع‌رسانی به رانندگانی که به مراحل توقیف نزدیک می‌شوند ارسال می‌کند، اما به این اطلاع‌رسانی تکیه نکنید. ممکن است پیامک به دلایل فنی ارسال نشود یا گم شود. بهترین کار این است که خودتان به طور مستمر (حداقل ماهی یک بار) نمره منفی خود را از طریق پیشخوانک، پیامک 110120202، یا اپلیکیشن راهور 120 استعلام کنید تا از وضعیت گواهینامه خود مطلع باشید و پیش از رسیدن به حد توقیف، اقدام لازم را انجام دهید.

طبق قانون 6 ماه، اگر از تاریخ آخرین تخلف حادثه‌ساز (تخلفی که نمره منفی دارد) به مدت 6 ماه متوالی هیچ تخلف جدیدی مرتکب نشوید، تمام نمرات منفی شما به صورت خودکار پاک می‌شود. این قانون در مراحل اول و دوم اعمال می‌شود. نکته مهم این است که این 6 ماه باید متوالی و بدون هیچ وقفه‌ای باشد. اگر در این مدت حتی یک تخلف کوچک مرتکب شوید، شمارش از ابتدا (از تاریخ تخلف جدید) آغاز می‌شود.

بله، پس از گذشت دوره عدم تخلف (6 ماه برای مراحل اول و دوم، 1 سال برای مرحله سوم)، نمرات منفی به صورت کاملاً خودکار در سامانه راهور پاک می‌شوند و نیازی به مراجعه حضوری یا انجام کاری از سوی شما نیست. سیستم به طور اتوماتیک تاریخ آخرین تخلف را بررسی می‌کند و در صورت عدم تخلف جدید، نمرات را صفر می‌کند. می‌توانید با استعلام از پیشخوانک یا پیامک 110120202، پاک شدن نمرات را تأیید کنید.

مرحله سوم (ابطال گواهینامه) شدیدترین مجازات در سیستم نمره منفی است و به دلیل اینکه راننده حتی پس از دو مرحله توقیف به تخلفات خود ادامه داده، قانون‌گذار دوره سخت‌تری را در نظر گرفته است. دوره 1 سال عدم تخلف برای اثبات تغییر رفتار جدی راننده و تعهد به رانندگی ایمن تعیین شده است. همچنین در این 1 سال، راننده باید کلاس‌های آموزشی را بگذراند و آزمون‌های تئوری و عملی را با موفقیت پشت سر بگذارد.

بله، هر تخلفی که دارای نمره منفی باشد (حتی 2 امتیاز مثل عدم بستن کمربند)، شمارش 6 ماه را از ابتدا آغاز می‌کند. مثلاً اگر 5 ماه و 29 روز بدون تخلف بوده‌اید و یک روز مانده به تکمیل 6 ماه، یک تخلف کوچک مرتکب شوید، باید دوباره 6 ماه کامل از تاریخ این تخلف جدید منتظر بمانید. بنابراین در طول این 6 ماه باید به همه قوانین رانندگی توجه کامل داشته باشید، نه فقط تخلفات بزرگ.

تاریخ شروع 6 ماه از تاریخ آخرین تخلف شما محاسبه می‌شود. برای مثال، اگر آخرین تخلف شما در تاریخ 1 فروردین ثبت شده باشد، باید تا 1 شهریور (6 ماه بعد) هیچ تخلفی نداشته باشید تا نمرات منفی پاک شوند. برای اطلاع از تاریخ دقیق آخرین تخلف، می‌توانید از طریق پیشخوانک یا پیامک 110120202 استعلام بگیرید. این تاریخ در گزارش استعلام به طور دقیق نمایش داده می‌شود.

برای اطمینان از پاک شدن نمرات منفی، استعلام بگیرید. پس از گذشت 6 ماه از تاریخ آخرین تخلف، از طریق پیشخوانک یا پیامک 110120202 استعلام کنید. اگر نمرات منفی شما صفر شده باشد، یعنی با موفقیت 6 ماه عدم تخلف را طی کرده‌اید. توصیه می‌شود حتی در طول این 6 ماه، ماهی یک بار استعلام بگیرید تا مطمئن شوید تخلف جدیدی ثبت نشده (مثلاً از دوربین‌ها). این کار به شما کمک می‌کند از روند پیشرفت خود مطلع باشید.

خیر، نمرات منفی به صورت بخشی یا تدریجی پاک نمی‌شوند. سیستم به گونه‌ای طراحی شده که پس از تکمیل کامل دوره 6 ماه (یا 1 سال در مرحله سوم)، همه نمرات منفی یکباره به صفر می‌رسند. یعنی اگر 28 امتیاز منفی دارید و 6 ماه بدون تخلف باشید، نمره شما به یکباره از 28 به 0 می‌رسد، نه اینکه به تدریج کاهش یابد. این سیستم All-or-Nothing برای تشویق به رعایت کامل قوانین طراحی شده است.

تاریخ شروع 6 ماه از تاریخ آخرین تخلف است، نه از تاریخ شروع توقیف. برای مثال، اگر آخرین تخلف شما در 1 فروردین بوده و در 15 فروردین متوجه توقیف شده‌اید، 6 ماه از 1 فروردین محاسبه می‌شود. پس حتی اگر گواهینامه شما در حال حاضر توقیف است، 6 ماه در حال گذشتن است. اگر در طول مدت توقیف هیچ تخلف جدیدی (با گواهینامه توقیف شده!) مرتکب نشوید، پس از 6 ماه نمرات منفی پاک می‌شوند.

بله، متأسفانه اگر تخلفی که چند هفته یا حتی چند ماه پیش مرتکب شده‌اید با تأخیر در سیستم ثبت شود، تاریخ آخرین تخلف به تاریخ آن تخلف تغییر می‌کند و شمارش 6 ماه از همان تاریخ آغاز می‌شود. این یکی از دلایل اهمیت استعلام مستمر است. حتی اگر فکر می‌کنید 5 ماه بدون تخلف بوده‌اید، ممکن است یک تخلف قدیمی الان ثبت شود و دوباره باید 6 ماه صبر کنید. برای جلوگیری از این موضوع، همیشه قوانین رانندگی را رعایت کنید.

خیر، به صورت قانونی هیچ راهی برای پاک کردن سریع‌تر نمرات منفی وجود ندارد. قانون 6 ماه (یا 1 سال در مرحله سوم) ثابت و تغییرناپذیر است. حتی پرداخت پول یا شرکت در کلاس‌های آموزشی اختیاری نمی‌تواند این مدت را کاهش دهد. تنها استثنا این است که اگر اعتراض شما به یک تخلف پذیرفته شود، آن تخلف و نمره منفی مربوطه حذف می‌شود. بنابراین تنها راه، صبر و رعایت کامل قوانین رانندگی در این مدت است.

برای اعتراض به نمره منفی باید حضوراً به واحدهای اجرائیات پلیس راهنمایی و رانندگی مراجعه کنید. در حال حاضر اعتراض آنلاین امکان‌پذیر نیست. مدارک مورد نیاز شامل: اصل و کپی گواهینامه، اصل و کپی کارت ملی، فرم درخواست اعتراض (از اجرائیات دریافت می‌کنید)، و مدارک مثبته (عکس، فیلم، شاهد) است. کارشناس واحد اجرائیات مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تأیید، نمره منفی حذف می‌شود. مدت بررسی معمولاً 7 تا 14 روز کاری است.

معمولاً بررسی اعتراض 7 تا 14 روز کاری طول می‌کشد. در برخی موارد ممکن است تا یک ماه زمان ببرد، بسته به حجم کار واحد اجرائیات و پیچیدگی پرونده. پس از ثبت اعتراض، یک کد پیگیری به شما داده می‌شود که می‌توانید با آن وضعیت اعتراض خود را پیگیری کنید. نتیجه اعتراض (پذیرش یا رد) معمولاً از طریق پیامک یا تماس تلفنی به شما اطلاع داده می‌شود. در صورت پذیرش، نمره منفی به صورت خودکار از سیستم حذف می‌شود.

موارد قابل اعتراض شامل: 1) تخلف به اشتباه به شماره پلاک یا گواهینامه شما ثبت شده (مثلاً تشابه پلاک)، 2) خودرو در زمان تخلف در اختیار شما نبوده (مثلاً فروخته شده یا به امانت داده بودید)، 3) تابلو راهنمایی یا علائم خوانا نبوده یا پوشیده شده بوده، 4) شرایط اضطراری داشته‌اید (فوریت پزشکی، گریز از خطر)، 5) دوربین یا سیستم ثبت تخلف دچار خطای فنی بوده. برای هر مورد باید مدارک معتبر ارائه دهید.

مدارک موثر برای اعتراض شامل: 1) تصاویر دوربین خودرو (dash cam) که نشان می‌دهد تخلف رخ نداده، 2) عکس‌های محل وقوع تخلف که مشکل تابلوها یا علائم را نشان دهد، 3) سند فروش یا اجاره خودرو که ثابت کند در آن زمان خودرو در اختیار شما نبوده، 4) گواهی پزشکی برای شرایط اضطراری، 5) شهادت شهود معتبر، و 6) هر مدرک دیگری که بتواند ثابت کند تخلف نادرست ثبت شده است. مدارک باید اصل یا کپی برابر اصل باشند.

احتمال پذیرش اعتراض کاملاً به دلایل و مدارک شما بستگی دارد. اگر مدارک محکم و قانع‌کننده داشته باشید (مثل فیلم دوربین خودرو، سند فروش، یا گواهی پزشکی)، احتمال پذیرش بالاست. اما اگر فقط بر اساس ادعا و بدون مدرک اعتراض کنید، احتمال رد بسیار بالاست. آمار دقیقی منتشر نشده، اما تجربه نشان می‌دهد اعتراضات مستند معمولاً پذیرفته می‌شوند. مهم این است که فقط در مواردی که واقعاً حق با شماست اعتراض کنید، نه برای هر تخلفی.

در صورت رد اعتراض، چند گزینه دارید: 1) می‌توانید مدارک کامل‌تر جمع‌آوری کنید و مجدداً اعتراض کنید، 2) می‌توانید به مراجع بالاتر (معاونت راهور استان) شکایت کنید، 3) در برخی موارد می‌توانید به دادگاه‌های عمومی شکایت کنید (البته این کار زمان‌بر و پرهزینه است). اما اگر واقعاً تخلف را مرتکب شده‌اید، بهتر است آن را بپذیرید و تمرکز خود را روی 6 ماه عدم تخلف بگذارید تا نمرات پاک شوند.

متأسفانه خیر، در حال حاضر سیستم اعتراض آنلاین به نمره منفی در ایران فعال نیست. برای اعتراض باید حضوراً به واحدهای اجرائیات راهنمایی و رانندگی مراجعه کنید. این محدودیت به دلیل نیاز به بررسی دقیق مدارک و جلوگیری از اعتراضات غیرواقعی است. البته برخی منابع خبری گفته‌اند که سیستم اعتراض آنلاین در حال توسعه است و ممکن است در آینده راه‌اندازی شود، اما فعلاً تنها راه، مراجعه حضوری است.

به طور رسمی محدودیت مشخصی برای تعداد اعتراضات وجود ندارد، اما عملاً اگر اعتراض اول شما رد شود، اعتراض دوم بدون مدارک جدید و قوی‌تر احتمالاً مجدداً رد خواهد شد. بنابراین بهتر است از همان اول، با مدارک کامل و قوی اقدام کنید. اعتراضات مکرر بدون دلیل موجه می‌تواند اثر معکوس داشته باشد و باعث شود مراجع رسیدگی‌کننده جدی نگرفته شوند. فقط در صورتی مجدداً اعتراض کنید که مدرک جدید و محکمی پیدا کرده باشید.

خود فرآیند اعتراض رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه به پلیس راهور ندارید. تنها هزینه‌هایی که ممکن است متحمل شوید شامل: 1) هزینه تهیه کپی مدارک (اندک)، 2) هزینه عکسبرداری یا فیلمبرداری از محل تخلف (در صورت نیاز)، 3) هزینه ایاب و ذهاب به واحد اجرائیات، و 4) در صورتی که از وکیل استفاده کنید (که معمولاً لازم نیست)، هزینه حق‌الوکاله. به طور کلی، اعتراض یک فرآیند رایگان و ساده است.

بله، معمولاً مهلت اعتراض 10 روز از تاریخ ثبت تخلف یا اطلاع‌رسانی (پیامک یا نامه) است. اگر این مهلت را از دست بدهید، اعتراض شما ممکن است پذیرفته نشود یا فرآیند پیچیده‌تر شود. بنابراین به محض اینکه از یک تخلف مطلع شدید، اگر معتقدید نادرست است، سریعاً اقدام به جمع‌آوری مدارک و مراجعه به اجرائیات کنید. البته در برخی موارد خاص، با توجیه قانع‌کننده، ممکن است اعتراض دیرهنگام نیز پذیرفته شود.

تخلفات حادثه‌ساز تخلفاتی هستند که احتمال بالایی برای ایجاد تصادف دارند و معمولاً دارای بالاترین امتیاز منفی (6 امتیاز) هستند. این تخلفات شامل: عبور از چراغ قرمز، سبقت از راست، حرکت به عقب در آزادراه، تجاوز از سرعت مجاز بیش از 50 کیلومتر در ساعت، رانندگی در حالت مستی یا مواد مخدر، عدم رعایت حق تقدم عابر پیاده، رانندگی در خلاف جهت، و استفاده از تلفن همراه در حین رانندگی می‌شوند.

عدم بستن کمربند ایمنی 2 امتیاز منفی دارد. این یکی از سبک‌ترین تخلفات از نظر امتیاز منفی است، اما هنوز هم جدی گرفته می‌شود. علاوه بر امتیاز منفی، جریمه نقدی نیز دارد. توجه داشته باشید که این 2 امتیاز هم در محاسبه 6 ماه عدم تخلف تأثیر می‌گذارد و اگر در دوره 6 ماهه حتی یک بار کمربند نبندید، شمارش از ابتدا آغاز می‌شود.

عبور از چراغ قرمز 6 امتیاز منفی دارد، که بالاترین امتیاز منفی ممکن برای یک تخلف است. این تخلف بسیار جدی تلقی می‌شود زیرا می‌تواند منجر به تصادفات شدید و جانی شود. علاوه بر امتیاز منفی، جریمه نقدی سنگینی نیز دارد. با تنها 5 بار عبور از چراغ قرمز، به مرحله اول توقیف (30 امتیاز) می‌رسید. بنابراین همیشه به چراغ‌های راهنمایی احترام بگذارید.

امتیاز منفی تجاوز از سرعت بسته به میزان تجاوز متفاوت است: 1) تجاوز 10-20 کیلومتر: معمولاً بدون نمره منفی (فقط جریمه)، 2) تجاوز 20-30 کیلومتر: 2 امتیاز منفی، 3) تجاوز 30-50 کیلومتر: 3-4 امتیاز منفی، و 4) تجاوز بیش از 50 کیلومتر: 6 امتیاز منفی. بنابراین هرچه سرعت شما بیشتر باشد، امتیاز منفی بیشتری دریافت می‌کنید. همیشه سرعت مجاز را رعایت کنید.

استفاده از موبایل (تماس، پیامک، یا استفاده از اپلیکیشن‌ها) در حین رانندگی 3 امتیاز منفی دارد. این تخلف به دلیل خطرناک بودن و کاهش تمرکز راننده جدی گرفته می‌شود. حتی نگاه کردن به صفحه گوشی می‌تواند منجر به ثبت این تخلف شود. توصیه می‌شود از هندزفری بلوتوث یا سیستم‌های صوتی خودرو برای تماس استفاده کنید و گوشی را در دسترس نگذارید.

دوربین‌های راهنمایی و رانندگی به صورت خودکار تخلفات را شناسایی و ثبت می‌کنند. این دوربین‌ها شامل: 1) دوربین‌های ثبت سرعت که سرعت خودرو را اندازه‌گیری می‌کنند، 2) دوربین‌های چراغ قرمز که عبور از چراغ قرمز را تشخیص می‌دهند، 3) دوربین‌های هوشمند که چندین تخلف (کمربند، موبایل، خط ویژه) را شناسایی می‌کنند، و 4) دوربین‌های پلاک‌خوان که اطلاعات خودرو را ثبت می‌کنند. تخلفات ثبت شده به صورت خودکار در سامانه راهور ثبت شده و نمره منفی اضافه می‌شود.

بله، پارک در محل ممنوع دارای نمره منفی است، هرچند معمولاً کمتر از تخلفات حادثه‌ساز است (معمولاً 2-3 امتیاز بسته به نوع محل). پارک در محل‌های خاص مانند جلوی درب آتش‌نشانی، روی پیاده‌رو، در خطوط ویژه، یا مکان‌های اضطراری دارای امتیاز منفی بیشتری است. علاوه بر نمره منفی، ممکن است خودرو شما یدک کشیده شود که هزینه بالایی دارد. همیشه در محل‌های مجاز پارک کنید.

بله، برخی تخلفات در آزادراه شدیدتر تلقی می‌شوند و نمره منفی بالاتری دارند. برای مثال، حرکت به عقب در آزادراه 6 امتیاز منفی دارد (در حالی که در خیابان معمولی ممکن است کمتر باشد). همچنین توقف در خط سریع، تغییر مسیر ناگهانی، و عدم رعایت فاصله طولی در آزادراه جدی‌تر گرفته می‌شوند. دلیل این موضوع خطرناک‌تر بودن این تخلفات در سرعت‌های بالای آزادراه است.

در صورتی که تخلف توسط دوربین ثبت شود، ابتدا به مالک خودرو اعلام می‌شود. اما قانون اجازه می‌دهد که مالک خودرو در صورتی که خودش راننده نبوده، راننده واقعی را معرفی کند و نمره منفی به گواهینامه راننده واقعی منتقل شود. برای این کار باید به اجرائیات مراجعه کرده، مدارکی مانند قرارداد اجاره یا رضایت‌نامه ارائه دهید، و راننده واقعی نیز باید حضور داشته باشد و تخلف را تأیید کند. این کار باید در مهلت مشخصی (معمولاً 10 روز) انجام شود.

در شرایط اضطراری واقعی مانند فوریت پزشکی، گریز از خطر، یا کمک به حادثه‌دیده، ممکن است بتوانید اعتراض کنید و نمره منفی لغو شود. اما باید مدارک مستند ارائه دهید (گواهی پزشکی، گزارش پلیس، شهادت شهود). صرفاً ادعای شرایط اضطراری بدون مدرک پذیرفته نمی‌شود. توجه کنید که شتاب برای رسیدن به کار، قرار ملاقات، یا موارد مشابه شرایط اضطراری محسوب نمی‌شوند. فقط موارد واقعاً فوری و جانی که قابل اثبات باشند، قابل اعتراض هستند.